Ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar ik heb in deze tijd af en toe een moment van echte rust nodig. Voor je het weet wordt de dag opgeslokt door nieuws en nog meer nieuws, en ik kan niet zeggen dat mijn gemoed daar geruster op wordt.

In dit soort omstandigheden wil ik naar de kerk kunnen. Met elkaar de liturgie vieren, zingen, bidden, ontvangen. Troost vinden in die oude, bekende woorden. Geraakt worden door de poëtische taal van de liederen. Elkaar de vrede van Christus toewensen en samen geloven dat het goed zal komen, dat God deze wereld in handen heeft. Bidden voor wie het zwaar heeft en afspreken wie wat zal doen om te helpen.

En juist nu zijn de kerken grotendeels dicht. Afgelopen zondag konden we hier in Cambridge nog naar de kerk, al was het onwennig zonder handen geven en zonder wijn bij de Communion. Maar nu is dat ook hier voorlopig voorbij – het zal nog wel even duren voor er weer een gewone kerkdienst gehouden zal worden.

Ondanks de prachtige online initiatieven en geweldige creatieve ideeën die overal oppoppen, merk ik dat ik ook behoefte heb aan een eigen moment van meditatie. Om midden in deze verwarrende werkweek, nu al mijn gewone werk van ontmoeting is weggevallen, rust te vinden in God. De stilte op te zoeken om te bidden.

Vroeger wist ik nooit raad met het gebod voor ‘stille tijd’. Ik vond het altijd moeilijk om zelf te bedenken hoe ik moest bidden, in mezelf zat meestal niet zoveel inspiratie. Ik had geen structuur en dagboekstukjes vond ik meestal vreselijk.

Pas veel later ontdekte ik dat het ook anders kan. Getijdengebeden, een korte liturgie voor in een kapel of in huis, voor ’s ochtends, ’s middags of ’s avonds – die bleken al altijd bestaan te hebben. Ze bestaan waarschijnlijk precies om de reden waarom ik zelf bidden zonder plan zo lastig vond: omdat tijd met God doorbrengen (voor de meeste mensen) nu eenmaal eenvoudiger is in een bestaande structuur die je houvast biedt, met een vast ritme dat ruimte geeft. Ruimte om God te ontmoeten.

Daarom in deze social distancing – , thuiswerk – , thuisschool – en isolatieweken, mijn tips voor thuis bidden. Zeker als je vaste structuur en ritme wegvalt, kan het helpen om je dag te beginnen met een nieuwe regelmaat. Dat is althans mijn plan :)

Pray as you go & Bidden Onderweg

Een gebedspodcast (dus om te luisteren) van ongeveer 10 minuten, te vinden op de websites pray-as-you-go.org (Engels) / biddenonderweg.org (Nederlands) – of download de respectievelijke apps.

Dit is een project van de Jezuïeten, een religieuze orde opgericht door Ignatius van Loyola. In de Ignatiaanse spiritualiteit staat ‘God vinden in alle dingen’ centraal. Misschien ken je het ‘Ignatiaans bijbellezen’ wel, waarbij je als het ware het Bijbelverhaal ‘instapt’ en probeert te ontdekken wat je voelt, ziet, hoort, ruikt.

Die spiritualiteit klinkt mee in de dagelijkse gebeden. Om een idee te krijgen volgt hier een citaat van de Nederlandse website:

Aan de hand van een leesrooster mediteren we met de bijbeltekst van de dag. Naast de bijbellezing en enkele vragen ter verdieping, is er voldoende stilte om vanuit je hart te spreken met God. Dit alles wordt omlijst door muziek die vaak speciaal voor Bidden Onderweg is opgenomen.

Dit is mijn favoriete manier om even stil te zijn voor ik ’s ochtends aan het werk ga. Het enige dat je nodig hebt is een rustig plekje en iets om geluid af te spelen.

Common Prayer

Een dagelijkse liturgie met invloeden vanuit allerlei verschillende christelijke tradities. Te vinden via de website commonprayer.net of download de app (de app is helaas nog niet zo goed ontwikkeld, maar wel bruikbaar). Hoewel de naam wat verwarrend is, heeft dit niets te maken met het 16e-eeuwse Anglicaanse kerkboek Book of Common Prayer.

Het mooie aan deze dagelijkse liturgie is dat er iedere dag een belangrijk persoon of een gebeurtenis uit de (kerk)geschiedenis centraal staat. Vandaag (18 maart) is dat bijvoorbeeld Cyrillus uit Jerzualem (4e eeuw). Morgen wordt er een gebeurtenis uit de Irak-oorlog herdacht.

Verder is dit gebed een afwisseling tussen dun- en dikgedrukte tekst. Het idee is, dat als je met meerdere personen tegelijk bidt, dat er één iemand alle tekst uitspreekt, en iedereen gezamenlijk de dikgedrukte tekst. Maar je kunt het natuurlijk ook in je eentje doen, hardop of stil.

Er wordt afgewisseld tussen gebedsteksten, een lied (er wordt een suggestie gedaan, maar je kunt ook zelf kiezen), het lezen van Bijbelgedeelten, vrij gebed en het Onze Vader. De liturgie wordt afgesloten met een zegenbede. Het gebed van 18 maart wordt afgesloten met de mooiste gezongen zegen die ik ken – zometeen daarover meer!

Naast de dagelijkse gebeden zijn er ook vaste middag- en avondgebeden voor iedere dag van de week.

Bid, Luister, Leef

Wie aangesproken is door het idee van Common Prayer, maar liever niet in het Engels bidt, kan het Nederlandse boek ‘Bid, Luister, Leef’ kopen (via Bol.com in twee dagen in huis). Helaas niet online of als e-boek beschikbaar, dus dat betekent old-school een boek gebruiken. Deze liturgie volgt hetzelfde principe als Common Prayer en is wat meer gericht op de Nederlandse context. Met suggesties voor Bijbelleesroosters, liederen, en gebeden.

Link naar Bol: klik hier.

Celtic Daily Prayer

Een dagelijkse liturgie vanuit de Keltische spiritualiteit van Northumbria. Het boek is te bestellen via Bol.com, waar ook een e-boek te vinden is: klik hier.

Wederom Engels en ook alleen beschikbaar in een boek, maar ik wilde deze niet laten ontbreken. Dit gebedenboek komt voort uit de oude monastieke traditie in Northumbria, een plek in Engeland waar al in de 7e eeuw een klooster stond.

Het dagelijkse ochtendgebed is een mix van vaste en wisselende elementen. Je kunt de gebeden lezen/opzeggen, of meezingen. Op YouTube zijn een aantal van de liederen terug te vinden. Het boek bevat voor twee jaar lang een dagelijkse reflectie of gedicht, en daarnaast voor elke dag van de maand een meditatie.

Vanuit deze traditie komt het mooiste zegenlied wat ik ken. Ik hoorde het afgelopen zomer in Greenbelt voor het eerst en werd erdoor geraakt. Het is een eenvoudige, maar prachtige tekst, en de melodie kun je na een paar keer zo meezingen.

‘May the Peace of the Lord Christ go with you,
wherever He may send you.
May He guide you through the wilderness,
protect you to the storm.
May He bring you home rejoicing
at the wonders He has shown you.
May He bring you home rejoicing
once again into our doors.

https://www.youtube.com/watch?v=xxUAeTDW3c0

(Ik heb al een tijdje zitten broeden op een Nederlandse vertaling, maar ben er nog niet uit. Wie weet heeft iemand een idee? Of bestaat het al?)

Daily Prayer

De dagelijkse gebeden uit ‘Common Worship’, het gebedenboek van de Church of England. Het eenvoudigste is om de app ‘Daily Prayer’ te downloaden, die biedt voor iedere ochtend, middag en avond de juiste teksten aan.

Tot slot voor de liefhebbers van de traditionele Anglicaanse liturgie: het ochtendgebed van de Church of England. Ikzelf kom/kwam één keer per week samen met een paar mensen uit mijn gemeente om dit ochtendgebed te bidden. Ook hier weer is er één iemand nodig die de leider is, en bid je de dikgedrukte teksten tegelijk. Maar je kunt natuurlijk alles zelf zo indelen als bij je situatie past: om de beurt één vers van de bijbelgedeeltes lezen, of alles alleen lezen.

Je hoeft ook niet álles te gebruiken wat hier aangeboden wordt: dan is het een erg lang gebed. In de papieren versie staat een rood lijntje voor sommige elementen, wat betekent dat je die in ieder geval moet gebruiken. De rest is optioneel. Dat is weggevallen in de app, maar je kunt natuurlijk altijd ervoor kiezen om maar één psalm en bijbeltekst te lezen in plaats van twee – om maar wat te noemen.

Tot zover mijn aanbevelingen! Nog een laatste tip: bid op een vast moment en op een vaste plaats, en steek misschien een kaars aan voordat je begint. Na een tijdje wordt het een ritueel waar je je getroost door zult voelen.